In de strijd tegen onnodige blindheid en slechtziendheid in ontwikkelingslanden, steunt Eye Care Foundation het KCMC ziekenhuis. De betrokkenheid bij de oogafdeling dateert al van 2009. Nederlandse oogartsen geven jaarlijks trainingen van een maand aan eerstejaars oogartsen in opleiding, met name in basisvaardigheden. Ook leren stafleden subspecialismen aan. Optronica droeg onlangs bij aan het curriculum. Marcel van Soest leidde een medisch technicus op in het gebruik en onderhoud van oogheelkundige apparatuur. “Het was een vruchtbaar bezoek”, vertelt Marcel. “William Makupa, oogarts en het hoofd van de afdeling, had vóór mijn komst een medisch technicus aangesteld, Abisai. Ik heb Abisai twaalf dagen kunnen onderwijzen in preventief onderhoud van de apparatuur. Bij ons is dat heel vanzelfsprekend, daar niet. ‘Dat doe je alleen als je niks anders te doen hebt’, is de mentaliteit. Dat heb ik proberen om te draaien. Wat heeft geholpen, is het belang dat oogarts Makupa aan preventie hecht. En wat de dokter zegt, daar luisteren ze naar in Tanzania.”

Inventieve oplossingen

Marcel van Soest omschrijft het opleidingscentrum als eenvoudig, maar zeker niet primitief. “Natuurlijk moet je inventief zijn in zo’n omgeving. Niets is standaard aanwezig. Om je een voorbeeld te geven: er staan vier tafeltjes in een kamer, met daarop een spleetlamp. Aan de muur hangt een visuskaart, met op enige afstand een krukje. Dat is de oogpoli.” Op de vraag of dat voldoende is, antwoordt Van Soest: “Dat hangt er vanaf wat je wilt onderzoeken. Voor de patiënten is het meer dan voldoende. Die reizen twee, soms drie dagen om naar het ziekenhuis te komen. Mooi uitgedost, uit respect voor de oogarts, en opgetogen dat ze aan hun visus worden geholpen. Vaak is dat ook het enige bezoek, want als je zo ver weg woont kom je niet zo makkelijk terug voor controle.” Niet alleen in opleiding, maar ook in gereedschap en onderdelen werd voorzien. “Ondersteuning is belangrijk, want er is een tekort aan reserve-onderdelen. Je bent voortdurend brandjes aan het blussen. Alleen al de rol met gereedschap die ik voor Abisai had meegenomen, kwam als geroepen. Daarmee konden we defecten provisorisch verhelpen. Daar word je wel inventief van. Om je een voorbeeld te geven: toen het mechanisme van de verlichting niet werkte, hebben we een veertje uit een balpen gebruikt.”